Pro-BNP(Pro-Brain Natriuretic Peptide)
Yöntem CLIA
Örnek Türü Heparinli Plazma
Alım Şartları Örnek soğuk ortamda tutulmalı ve transport edilmelidir.
Örnek Red Kriterleri Uygun koşullarda alınım ve transportu yapılmamış
Saklama Koşulları 2–8ºC de 3 gün, –20ºC de 6 ay
Örnek Miktarı 1 ml
Çalışma Günü Her gün
Sonuç Günü Aynı gün
Pro-BNP(Pro-Brain Natriuretic Peptide) Hakkında Klinik Açıklama Kalp yetmezliği tanısı konmasına ve şiddet derecesinin belirlenmesine yardımcı olmak için bu test yapılır.
BNP esas olarak ventriküllerde (büyük oranda sol ventrikülde) sentez edilir, orada depolanır ve oradan salgılanır. Daha az oranda ilk olarak tanımlandığı beyinde (bu nedenle önceleri “beyin(brain)-NP” terimi kullanılmıştır) ve atriyumlarda da sentezi söz konusudur. Kalp normalde bir protein öncülü olan pro-BNP ‘yi düşük düzeylerde üretmektedir. Bu pro-BNP ikiye parçalanarak aktif BNP hormonu ve etkin olmayan NT-proBNP ‘ yi serbestleştirir. BNP’nin yarı ömrü kısadır (yaklaşık 20 dakika); NPR-aracılı-endositoz ile, dolaşımda nötral endopeptidaz ile ve muhtemelen pasif renal atılım ile metabolize olur. NT-proBNP’nin yarı ömrü ise daha uzundur (yaklaşık 90 dakika); pasif renal atılım ve endoteliyal retikulum sistemi gibi yollarla yavaş ve pasif olarak metabolize olur. BNP’ nin salınma amacı kan hacminin düzenlenmesine ve dolayısıyla vücudun her tarafına kalbin kanı pompalamasına yardımcı olmaktır. Hem BNP hem de NT-proBNP esasen kalbin sol ventrikülünde yapılmaktadır. Sol ventrikül daha zorlu çalışma sonucu gerildiğinde, kanda BNP ve NT-proBNP konsantrasyonları belirgin derecede yükselebilir. Kalp yetmezliğinde olduğu kadar kalp ve dolaşım sistemini etkileyen diğer hastalıklarda (sol ventrikül diyastolik fonksiyon bozukluğu, hipertansiyon, sol ventrikül hipertrofisi ve kapak hastalıkları (aort darlığı, mitral yetersizliği), atriyal fibrilasyon, akut pulmoner embolizm, pulmoner hipertansiyon (primer ya da sekonder), sepsis (muhtemelen doku hipoksisi ya da sekonder miyokard depresyonuna bağlı olarak), kronik obstrüktif akciğer hastalığı (cor pulmonale ya da solunum yetersizliği ile birlikte) ve hipertiroidi) da bir miktar yükselebilir.
Kalp yetmezliği tanısı koymaya ve kalp yetmezliğinin şiddet derecesini belirlemeye yardımcı olmak için BNP veya NT-proBNP kullanılabilir. Kalp yetmezliğinin çeşitli nedenleri vardır. Halen bu hastalığa bacaklarda şişme (ödem), solunum zorluğu, nefes darlığı ve yorgunluk gibi belirtilerin varlığıyla birlikte ilave göğüs röntgenleri ve ekokardiyografi denilen bir ultrasonografi testiyle tanı konmaktadır. Ancak yine de kalp yetmezliği sık sık başka rahatsızlıklarla karıştırılmaktadır. BNP ve NT-proBNP düzeyleri, doktorların kalp yetmezliğiyle akciğer hastalığı gibi başka sorunları ayırt etmesine yardımcı olmaktadır. Kalp yetmezliği çeşitli tıbbi tedavilerle başarıyla iyileştirilebildiğinden doğru tanı koymak önem taşımaktadır.
Normalden yüksek sonuçlar hastanın kalp yetmezliğinde olduğunu düşündürür. Kan BNP veya NT-proBNP düzeyi kalp yetmezliğinin şiddet derecesiyle ilişkilidir. Daha yüksek BNP veya NT-proBNP düzeyleri hastada daha kötü bir prognoz ile ilişkili olabilir. Kalp yetmezliği için ACE inhibitörleri, beta blokerler ve diüretikler gibi ilaçlarla tedavi edilen hastaların çoğunda BNP ve NT-proBNP düzeyleri düşmektedir. Yaş, cinsiyet ve vücut ağırlığı gibi fizyolojik faktörler gerek BNP ve gerekse NT-proBNP’nin plazma düzeylerini etkiler, Artan yaşla birlikte –muhtemelen kardiyak değişikliklere bağlı olarak- plazma BNP ve NT-proBNP düzeyleri artar. Kadınlarda BNP ve NT-proBNP düzeyleri erkeklere kıyasla, -muhtemelen hormonal faktörlerle ilişkili olarak- biraz daha yüksektir. Ayrıca obez kişilerde BNP düzeyleri -BNP üretiminin azalması ve BNP klirensinin artması nedeniyle- normal kilolu kişilere kıyasla %30-50 daha düşüktür. NT-proBNP ve BNP düzeyleri böbrek hastalığı olanlarda yükselmektedir.Sol ventrikül fonksiyon bozukluğunda hem BNP hem de NT-proBNP yükselecek olmasına rağmen sadece birisinin ölçümü yeterlidir. Gerek BNP ve gerekse NT-proBNP ölçümleri kalp yetersizliği tanısında yararlıdır. Ancak aralarında bazı farklar vardır. Örneğin NT-proBNP sodyum tüketiminden ve glomerül filtrasyon hızından BNP’ ye kıyasla daha az etkilenir. Günümüzde NT-proBNP ölçümleri BNP ölçümlerine kıyasla daha yaygın olarak kullanılmaktadır.