T-SPOT.TB Laboratuvar Testi

Doktorlar İçin

TÜBERKÜLOZ İNFEKSİYONU TANISI İÇİN T-SPOT.TB Test

       Tüberküloz Halen Dünyada Büyük Problemdir

  • Her saniyede bir kişi TB basili ile infekte oluyor
  • Her yıl 9.2 milyon yeni TB hastası oluşuyor
  • Yılda 1.7 milyon kişi TB'dan ölüyor
  • Seyahatler,göçler ve HIV,TB infeksiyonunu yükseltiyor

             Tüberküloz Tanısında Ne Yapılır?

  • Akciğer grafisi çekilir
  • Hastanın hikayesi alınır,muayene edilir
  • PPD cilt testi yapılır

              Günümüzde Modern Yaklaşım Nasıldır ?

  • PPD cilt testi yerine IGRA test konuluyor
  • IGRA Testi Interferon Gamma Releasing Assay (=Interferon Gamma Salınımını Ölçen Test)

              Neden PPD Yerine IGRA Test ?

  1. PPD'nin yalancı negatifliği fazladır.Birçok ilaç ve infeksiyon,PPD' yi negatif hale getirir.TB var olduğu halde,yokmuş gibi görünür
  2. PPD sık bozuluyor.Saklanması ve beklemesi zordur
  3. Uygulaması zordur.Her kişi ayrı uyguluyor
  4. Okunması standart değil.Her kişi ayrı okuyor
  5. Yanlış pozitiflikler var.TB olmadığı halde,var gibi görünüyor.Örneğin BCG aşılılar ve atipik mikobakteri infeksiyonları

T-SPOT. TB Test 

  1. Spesifiktir. Sadece tüberküloz basiline ait antijenler kullanılmıştır
  2. Bu yüzden de,TB basili var ise test pozitif sonuç verir,yoksa vermez
  3. BCG (TB) aşısından etkilenmez
  4. TB dışı mikobakterilerden etkilenmez
  5. Bu test ile,kullanılan tüberküloz basilinin antijenlerine karşı, hastanın kanında bulunan T hücreleri faaliyete geçerler, tüberküloz basilinin antijenlerini daha önce vücutta tanımış iseler,onlara karşı Gamma Interferon salgılarlar.Bu miktar da ölçülür ve hastanın vücudunda Tüberküloz basilinin var olup olmadığı anlaşılır.

Vücutta TB basili yoksa,Gamma Interferon salgılanmaz.

  1. T-Spot. TB Test ile,hasta kanındaki tüberküloz basilini tanıma ve hatırlama kapasitesine sahip T hücreleri direkt olarak kullanılırlar

Bu hücreler,TB antijenleri ile karşılaştırılarak,reaksiyonları ve salgıladıkları Gamma Interferon düzeyi ölçülür. Direkt yöntemdir.Doğrudan hastanın T hücreleri kullanılmaktadır.

  1. T-SPOT. TB Testin sensitivitesi (duyarlılığı) yüksektir
  2. Bağışıklığı baskılanmış kişilerde T-SPOT. TB Testin hassasiyeti belirgin olarak daha yüksektir.

Diğer ülkelerde Durum Nasıldır?

  1. ABD (CDC),UK (NICE),İsviçre,Hollanda,Almanya gibi birçok ülkede bu konuda rehberler vardır

Öneriler şu şekildedir:

  1. PPD yerine her durumda IGRA testler (T-SPOT. TB) KULLANILABİLİR
  2. PPD pozitif olanlarda IGRA test ile doğrulama yapılabilir
  3. Bağışıklığı düşük hastalarda (HIV,diyaliz hastaları,kanser hastaları,böbrek hastaları,TNF-α hastaları) IGRA test kullanılabilir
  4. İkinci kez gelemeyecek,uzakta oturan hastalarda IGRA test kullanılabilir
  5. Sağlık çalışanlarında yapılmalıdır
  6. BCG (Tüberküloz) aşısı yapılmış olanlarda IGRA test kullanılabilir
  7. Tüberküloz varlığından şüpheleniliyorsa (Aktif veya latent) IGRA test kullanılabilir
T-SPOT. TB Testin Kalite Onayı Var Mıdır ?
  • FDA onaylıdır
  • CE onaylıdır
  • Hemen hemen her ülkenin SB'dan onaylıdır

T-SPOT. TB Testin Güvenilirliği Nasıldır?

Yüksektir

200'den fazla bilimsel çalışma var:

  • Sensitivite (Duyarlılık) ~ % 95.6
  • Spesifite (Özgüllük) ~ % 97.1- % 99 arasında

Laboratuvar Dışında Kan Alınabilir Mi?

Evet.Lityum heparinli tüpe 4-6 ml kan alınarak,en geç 32 saat içinde çalışılacak laboratuvara ulaştırılması yeterlidir

Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir ?

  • Tüp dibinde oluşan spotlar (Noktalar) değerlendirilir.6 ve üzeri sayıda spot pozitif olarak kabul edilir
  • Bu spotlar 12 ay bozulmadan saklanabilir
  • Bilimsel çalışmalar için kullanılabilir

T-SPOT. TB Testi Kan Dışındaki Örneklerde Kullanılabilir Mi ?

Evet.

  • BAL (Bronkoalveolar lavaj) (Akciğer TB)
  • BOS (SSS TB)
  • Plevral mayii
  • Periton mayii (Batın TB)

 gibi sıvılarda çalışılabilir

(Daha çok aktif TB varlığını düşündürür)

T-SPOT. TB Testi Pozitifliği Neyi Düşündürür?

  • Kişinin daha önce tüberküloz basili ile infekte olup olmadığını ortaya koyar.
  • Sonuç pozitif ise,kişiye daha önce tüberküloz basili girmiş ve infeksiyon oluşturmuştur.
  • Şu anda basil aktif de olabilir,uyuyor da olabilir. Ancak vücuttadır.Aktif olup olmadığı,diğer araştırmalarla ortaya konulmalıdır.
  • Sonuç negatif ise,kişide tüberküloz üzerinde durmaya gerek yoktur.Başka nedenler araştırılmalıdır.

T-SPOT. TB Testini Hangi Hekimler İsterler?

  • Tüberküloz araştıran her hekim
  • İnfeksiyon hastalıkları uzmanları (Menenjit TB, Akciğer TB, Organ TB)
  • Dahiliye hastalıkları uzmanları (çeşitli organlar, AC TB)
  • çocuk hastalıkları uzmanları (çeşitli organlar, AC TB)
  • Göğüs hastalıkları uzmanları (Akciğer TB)
  • üroloji,Nefroloji,Diyaliz (Böbrek TB)
  • Kadın - Doğum uzmanları (Genital TB)
  • Nöroloji uzmanları (SSS TB)
  • Nöroşirurji (Sinir cerrahisi) uzmanları (SSS TB)
  • Cildiye uzmanları (Cilt TB)
  • Gastroenteroloji uzmanları (Karaciğer TB)

TÜBERKÜLOZ TANISINDA BİR İLERİ AŞAMA:

T - SPOT.TB Test

TÜBERKÜLOZ HALA BÜYÜK PROBLEM

Her saniyede bir kişi, TB basili ile infekte olmaktadır. Dünyada, her yıl yaklaşık 9.2 milyon yeni TB vakası ortaya çıkmakta ve yaklaşık 1.7 milyon kişi TB’ dan ölmektedir. Her yıl, dünyada TB infeksiyonu ortalama % 1 oranda yükselmektedir. Seyahatler, göçler ve HIV, gelişmiş ülkelerde bile TB infeksiyonunu daha önemli hale getirmektedir.
t-spot.tb_Test_1

TÜBERKÜLOZ TANISINDA KLASİK REHBER NEYDİ?

TB tanısında, genel kabul gören klasik rehber şu şekildeydi:
• Akciğer grafisi
• İyi bir anamnez ve muayene
• Tüberküloz cilt testi (PPD)		 T-SPOT.Tb Test_2

BU REHBER ŞİMDİ NASIL DEĞİŞMEKTEDİR?

• Akciğer grafisi
• İyi bir anamnez ve muayene
• IGRA (Interferon Gamma Releasing Assay=İnterferon Gamma Salınımını ölçen test)
Şeklinde değişikliğe uğramaktadır.

NEDEN PPD YERİNE IGRA TEST KONULMAKTADIR?

Çünkü, PPD’ yi yalancı pozitif ve yalancı negatif hale getiren faktörler çok fazladır.

A) Yalancı Negatiflik

1. Çoğu viral, bakteriyel ve fungal infeksiyonlar PPD’ yi yalancı negatif hale getirmektedirler
2. Canlı virüs aşıları negatif hale getirmektedirler (Kızamık, kabakulak, suçiçeği gibi)
3. Metabolik bozukluklar (Kronik böbrek yetmezliği)
4. Protein düzeyinin düşüklüğü
5. Lenfoid organ kanserleri (Lenfoma ve lösemiler, sarkoidoz gibi)
6. İlaçlar (Steroidler ve diğer immun baskılayıcılar)
7. Yaş (Yenidoğanlar ve ileri yaştakiler)
8. Ağır stres gibi durumların tümü sonucu yalancı negatif hale getirebilmektedirler.

B) Kullanılan Tüberkülin (PPD)’ in Bozulması Sık Görülmektedir

● Uygunsuz depolama (Isı, ışık etkisi)
● Uygunsuz sulandırma
● Kimyasal bozulma
● Kontaminasyon
● Miad
gibi problemler sıktır

C) Uygulama Standart Değildir

● Az antijen enjeksiyonu
● Cilt altına kaçırma
● Geç uygulama
● Yanlış yerlere enjeksiyon
gibi uygulama sorunları vardır

D) Okuma ve Kayıt Hataları Sıktır

● Okumalar subjektiftir
● Hasta, bir uygulama, bir de okuma için iki defa gelmek zorundadır.
Bazen gelmemektedir

E) Yanlış Pozitif Reaksiyonlar Az Değildir

● BCG aşılanması
● TB dışı mikobakteri infeksiyonları
● Booster etkisi
● Hatalı okumalar
yanlış pozitif sonuçlara yol açmaktadır.

IGRA TESTLERİN ÜSTÜNLÜĞÜ NEREDEDİR?

PPD ile yapılan cilt testinin yukarıda belirtilen dezavantajları nedeniyle, daha duyarlı ve özgül testler geliştirilmeye çalışılmıştır. IGRA testler, bunun başlıcalarıdır. Araştırmalarda, Mycobacterium Tuberculosis’ e spesifik olan ve bakterinin RD1 bölgesi genomunda bulunan ESAT-6 (Early Secreted Antigen Target) ve CFP-10 (Culture Filtrate Protein) gibi spesifik proteinler bulunmuştur. Bunlar TB basiline özgü olup, aşı (BCG) ve birçok nontüberküloz mikobakteride (NTM) bulunmamaktadırlar. Böylelikle de, gerçek TB infeksiyonu ile BCG aşılı kişiler ve NTM (Tüberküloz dışı mikobakteri) infeksiyonları birbirinden ayırt edilebilmektedir. Araştırmalarda, TB basili ile infekte olan hastaların, TB basilinin yukarıda belirtilen spesifik antijenlerine karşı, vücudun T hücreleri (Memory T hücreleri) ile cevap vererek, bu hücrelerden Gamma Interferon (γ-INF) salgıladıkları gösterilmiştir. İşte IGRA testler, Mycobacterium tuberculosis’ e karşı, infekte kişilerdeki T hücresi lenfositlerin salgıladığı Gamma Interferon düzeyini ölçen testlerdir.

IGRA TESTLER HANGİLERİDİR?

T hücre bazlı Gamma Interferon salınımını ölçen iki test bulunmaktadır. Bunlar: 1.T-SPOT.TB Test (ELISPOT: Enzyme-linked Immunospot).(Oxford Immunotec, Oxford, United Kingdom) T-SPOT.TB Test, hastadan kan alınarak, T hücrelerinin ayrılması ve duyarlı hücrelerin Tüberküloz antijenleri ile karşılaştırılarak, Gamma Interferon salgılaması ve bunun düzeyinin ölçülmesi temeline dayalıdır. Hücreler baştan ayrılmış olduğu için, diğer faktörlerden etkilenmez. 2. Diğer ELISA yöntemli IGRA Testleri ise, T hücreleri tarafından, kana salgılanan Gamma Interferonun ELISA ile ölçülmesi prensibine dayalıdır. Dezavantajı, ilaçların oluşturduğu, parazit ve diğer nedenlerle oluşmuş olan ve serumda bulunan, endojen Gamma Interferonu da ölçüyor olması ve yalnızca M. tuberculosis’ e spesifik olan cevabı ortaya koyamamasıdır. Diğer bir dezavantajı da, dışarıdan gönderilecek örnekler için çok fazla tüp, işlem ve ayrıntılı prosedür gerektirmesi, tüm bu işlemlerin hatalı sonuçlara açık olmasıdır.

ULUSAL VE ULUSLAR ARASI REHBERLERİN ÖNERİLERİ NASILDIR?

• CDC (ABD), PPD cilt testi yerine tüm durumlar için IGRA testlerin kullanılabileceğini, BCG aşısı yapılanlarda IGRA testlerinin tercih edilmesini, PPD cilt testi okunması için geri dönüş olasılığı düşük gruplarda IGRA testlerin tercih edilmesini belirtmektedir.
• UK NICE rehberleri, PPD cilt testi pozitif tüm hastaların IGRA test ile konfirme edilmesini, immunokompromize bireylerde IGRA test kullanılmasını, ikinci kez PPD test okunması için geliş olasılığı düşük gruplarda IGRA test yapılmasını, tanıda yalnızca PPD cilt testi kullanılmasının en pahalı yol olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca; salgınlarda, yüksek insidansa sahip ülkelerden gelen 16-24 yaş arası bireylerde, immunokompromize erişkinlerde, yüksek insidanslı ülkelere yakında seyahat etmiş yeni sağlık çalışanlarında ve erişimi zor gruplarda doğrudan IGRA test yapılması önerilmektedir.
• İsviçre ve Hollanda rehberleri benzer önerilere sahiptirler
• Almanya; 15 yaş üzerindeki kişilerde, cilt testi ile yalancı negatiflik olasılığı yüksek olan HIV infekte, hemodiyaliz hastaları ve pre-anti-TNF-α inhibitörleri alan immunokompromize kişilerde, BCG aşısı yapılmış kişilerde ve daha önce PPD cilt testi pozitif (5 mm üzeri) çıkmış kişilerde,
• Tüberkülin cilt testi yerine IGRA test yapılmasını önermektedirler. Bu gruplarda PPD cilt testi önerilmemektedir.

T-SPOT.TB TESTİN KALİTE ONAYI VAR MIDIR?

Evet. Bu test, ABD FDA onaylıdır. Avrupa ülkeleri için CE onaylıdır. Birçok ülkede ayrıca ulusal onaylar vardır. 40’ tan fazla ülkede kullanılmaktadır. Test, Oxford Üniversitesi’ nin (UK) bilimsel organik desteğine sahiptir.

PPD CİLT TESTİ EKONOMİK MİDİR?

PPD’ nin ucuz olması nedeniyle, Tüberküloz Cilt Testi (TCT) ekonomik bir yöntem olarak kabul edilirdi. Ancak, hastanın iki kez gelme zorunluluğu, tekrarlanan testler, sonucun yorumlama eksiklikleri, yanlış pozitif sonuçlar, gereksiz tanı ve tedavi giderleri durumun böyle olmadığını göstermektedir. Malzemeler, maliyetin yalnızca % 0.5 - % 0.9’ unu oluşturmaktadır.

Araştırmalar, TB cilt testinin gerçek maliyetinin yalnızca PPD cilt testi uygulandığı takdirde hasta başına 69.59 Euro, T-SPOT.TB uygulandığı takdirde 38.71 Euro ve test sonucu PPD uygulananlardan pozitif çıkanlara T-SPOT.TB Testi yapıldığı takdirde 34.25 Euro olduğunu bildirmektedirler		 t-spot_tb_test_3

T-SPOT.TB TESTİN GÜVENİLİRLİĞİ NE ORANDADIR?

200’ den fazla bilimsel çalışma göstermektedir ki; Testin Sensitivitesi (Duyarlılık) ~%95.6
Spesifisitesi (Özgüllük) ~%97.1 - %99 dolayındadır.

TÜBERKÜLİN CİLT TESTİNİN (TCT)
DEZAVANTAJLARI NELERDİR?

• Hastanın iki kez gelme zorunluluğu
• Testin yapılışı ve okunuşunun subjektif olması
• Test sonucunun BCG aşılamasından ve immunsupresyon durumlarından etkilenmesi

T-SPOT.TB TESTİNİN TÜBERKÜLİN CİLT TESTİNE ÜSTÜNLÜKLERİ NELERDİR?

• Latent tüberküloz olgularında güvenilir
• Immunokompromize (Bağışıklığı baskılanmış) hastalarda güvenilir
• Göçmenlerde
• Sağlık çalışanlarında
• TB şüpheli kişilerde
• TB’ lilerle temas (kontakt) olmuş kişilerde güvenilir
• BCG aşısından etkilenmez
• Non tüberküloz mikobakteri (NTM)’ lerden etkilenmez
• Bir kez alınan kan testidir, hastanın tekrar gelişi gerekmez

T-SPOT.TB İLE HANGİ MİKOBAKTERİ TÜRLERİ TANINIR?

T-SPOT.TB Test ile, tüberküloza neden olabilen her üç Mycobactorium tuberculosis Complex bakterileri: M. tuberculosis, M.bovis ve M.africanum da tanınırlar.
Kullanılan antijenler, atipik mikobakterilerden yalnızca M.marinum, M.szulgai ve M. kansasii’ de bulunurlar. Bunlar dışında, diğer mikobakterilerde bulunmazlar.

T-SPOT.TB TESTİN DİĞER IGRA (TÜP) TESTLERİNE GÖRE AVANTAJLARI NELERDİR?

• T-SPOT.TB, spesifisite olarak diğer IGRA (In-Tube) testlerle benzer olmakla birlikte , sensitivite duyarlılık) olarak daha üstündür.
• T-SPOT.TB’ de örnek alımı basittir, tek tüp gerekir. Diğer ELISA tüp testlerinde en az 3 tüp yanında, alım tekniği, karıştırma, miktar ve saklama ile ilgili karışık kurallar, iyi eğitilmemiş elemanlar eksikliğinde hatalı ve fazla sayıda indetermine sonuca neden olmaktadır.
• T-SPOT.TB Test, immunsuprese bireylerde, test metodolojisi nedeniyle iyi sonuç verir. Diğer IGRA (In-Tube) testleri, immunsupresyondan etkilenirler.
• T-SPOT. TB Test, hücreleri baştan itibaren ayırdığı ve hücre üzerinde çalışma yaptığı için, Gamma Interferon düzeyini spesifik olarak ölçer. Diğer IGRA (In-Tube) testler, serumdan ölçüm yaptığı için, serumda ilaçlar, parazitler ve diğer nedenlerle oluşmuş endojen Gamma Interferon düzeyini de ölçme ihtimalinden kaçınamazlar.
• T-SPOT. TB Testinin önemli aşamaları, eğitimli laboratuvar içinde geçer. Diğer IGRA (In-Tube) testlerinin ise, sonucu bir hayli etkileyebilecek örnek alma ve hazırlama aşamalarının bir kısmı, örneğin alındığı yerde geçer. Bu durum da, sonucu etkileyebilir.
• T-SPOT. TB Test, günlük çalışmaya uygundur. Yalnızca 2 örnek için de çalışılabilir. ELISA tüp testleri ise, her çalışmada eğri oluşturma gerekliliği nedeniyle, örnekleri biriktirerek çalışma yapmak gereği duyarlar. Bu durum da toplu çalışma ve dolayısıyla da geç sonuç vermeye yol açar.

HASTADAN ALINAN KAN ÖRNEKLERİ SAKLANABİLİR Mİ?

Alınan kan içine, T-Cell Xtend isimli koruyucu reaktif eklenerek, kan örnekleri 32 saat içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.

KAN ALIMINDA NE TÜR TÜPLER KULLANILMALIDIR?

Sodyum sitrat ya da sodyum heparinli Vacutainer Cell preparation Tüpleri (CPT) kullanılır.
Lityum heparinli tüpler de kullanılabilir. En iyisi budur. 6 ml kan gerekir.
EDTA, Interferon Gamma salınımını etkilediği için, kan örneği toplamakta EDTA’lı tüp kullanılmamalıdır.

HER ÇALIŞMADA STANDART EĞRİSİ ÇİZMEK GEREKİR Mİ?

T-SPOT. TB Test çalışması, diğer IGRA Tüp ELISA testlerine benzemez. Hücreler kullanıldığı ve sayıldığı için, her kit ile 2 ile 24 arasında örnek aynı anda çalışılabilir.

T-SPOT. TB TEST SONUÇLARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

Test tüplerinin içinde oluşan spotlar sayılarak değerlendirilir. Bu spotlar gözle de görülür ve sayılabilir, büyüteç kullanılabilir, mikroskop kullanılabilir veya da bir ELISPOT reader kullanılabilir. Sonuçlar mikroskoba aktarılabilir. 6 ve üzeri spot, pozitif olarak değerlendirilir.
T.SPOT.Tb Test_4 T.SPOT.Tb Test_5

TEST SONUÇLARI SAKLANABİLİR Mİ?

Tüp içindeki spotların görünümü stabildir ve 12 ay boyunca bozulmadan kalabilir. Bilimsel çalışmalar için kullanılabilir.

T-SPOT. TB TEST ÇALIŞMASINDA HÜCRE YIKAMA VE SAYMANIN NE ÖNEMİ VARDIR?

Hücre yıkama ve sayma, testin duyarlılığını ve güvenilirliğini sağlamak yönünden çok önemlidir.
Hücreler yıkanarak, plazmada bulunan Interferon Gamma artıkları uzaklaştırılır ve bunların, test sonucunu etkilemesi önlenmiş olunur. Bu fark, T-SPOT. TB testinin ELISA testlerine göre en büyük üstünlüğüdür. Çünkü, ELISA In-Tube testlerinde bu imkan yoktur.

KLİNİK UYGULAMADA T-SPOT. TB TEST NERELERDE KULLANILMALIDIR?

Aşağıda belirtilen durumlarda, TB tanısında kullanılabilir:
• Latent (gizli) TB infeksiyonu tanısında
• Aktif TB tanısında (Pulmoner ve ekstrapulmoner TB)
• HIV pozitif ve negatif hastalarda
• Anti-TNF-α tedavisi alanlarda
• Sağlık çalışanlarının taramasında
• Erişkinler, yaşlılar ve çocuklarda
• Malnutrisyonlu bireylerde
• Diyaliz hastalarında
• Hematolojik hastalarda
• Düşük prevalansa sahip gelişmiş ve yüksek prevalansa sahip gelişmekte olan ülkelerde
• TB bulaş durumunu anlamak için		 T.SPOT.Tb Test_6

T-SPOT.TB TESTİ KAN DIŞINDAKİ ÖRNEKLERDE KULLANILABİLİR Mİ?

Evet. T-SPOT.TB Testi kan dışında, vücuttaki değişik materyallerde aktif tüberküloz varlığını araştırmak için kullanılabilir.
• Bronkoalveolar lavaj (BAL) (Akciğer TB için)
• BOS (SSS tüberkülozu için)
• Plevral mayii
• Periton mayii (Abdomen TB için)
Gibi sıvılarda, aktif TB varlığı araştırılabilir.
Bu materyallerde güçlü bir T-SPOT sonucu, ilgili organ veya sistemde aktif TB varlığını düşündürür.
Bu sıvılarda, TB spesifik T hücrelerinin bulunmaması da, aktif tüberküloz bulunmadığı yönünde güçlü bir destek oluşturur.

T-SPOT. TB TESTİN TEKNİĞİ NASILDIR?

Aslında basit denilebilir. Bir ELISPOT (Enzyme-linked immunospot) yöntemdir. ELISA ile benzerlik gösterir.
Hastalardan tam kan örneği alınır ve laboratuvara gönderilir. Laboratuvar, periferal kan mononükleer hücrelerini (Peripheral blood mononuclear cellsPBMCs) ayırır, yıkar ve sayar. Bunlardan standart belirli bir miktarı antijen kaplı mikrotiter plak kuyucuklarına koyar. Pozitif, negatif kontroller ile birlikte, iki de hasta için kuyucuk kullanılır. Gecelik inkubasyondan sonra ikincil antikorlar (second antibody) eklenir. İnkübasyondan sonra plak yıkanır, substrat eklenir, inkübe edilir. Daha sonra plak yıkanır ve spotlar sayılarak hasta sonucuna karar verilir.
T.SPOT.Tb Test_7

DIŞARIDAN KAN ÖRNEĞİ NASIL GÖNDERİLEBİLİR ?

Bu konuda, lütfen Gelişim Tıp Laboratuvarının İstanbul Kızıltoprak Merkezi ile bağlantı kurunuz. Gereken bilgi size verilecektir.
Ancak, özet olarak söylemek gerekirse, lityum heparinli tüpe 6 ml kan alınarak, 32 saat içinde laboratuvarın İstanbul merkezine ulaştırılması yeterli olacaktır.
KAYNAKLAR
1. WHO factsheet 104 2007
2. Global TB Control: WHO Report 2008
3. Tuberculosis: The Global Burden: WHO and Stop TB Partnership
4. Broekmans J-P et al. ERJ 2002; 19: 765-767
5. Janssens J-P et al. ERJ 2007: 30 (4): 722-8
6. T-SPOT.TB Pivotal Clinical Trial (PI-TB-US-V2)
7. Bothamley GH et al. Thorax 2002; 57: 45-49
8. Oxford İmmunotec Meta Analysis. Data on File. 2010
9. Lalvani a. Pahtan AA, Durkan H et al. Lancet 2001; 357: 2017-21
10. Lalvani A, Pahtan AA, McShane H et al. AM J Respir Crit Care Med 2001; 163(4): 824-8
11. Adams LV, Waddel RD, Von Reyn CF. Scand J Infect Dis 2008; 40:196-203
12. Tanquay S, Killion JJ. Lymphokine Cytokine Res 1997; 13 (4): 259-63
13. Pai M, Zwerling A, Menzies D. Ann Interm Med 2008; 149
14. Chee CBE, Gan Sh, Khin Mar KW et al. J Clin microbiol 2008; 6:1935-1940
15. Lee JY Choi HJ, Park IN et al. Eur Respir J 2006; 28: 24-30
16. Ferrara G. Losi M, D’ Amico R et al. Lancet 2006; 367: 1328-1334
17. NICE Clinical Guidelines: Tuberculosis 2006
18. Wrighton-Smith P and Zellweger JP. Euro respir J 2006; 28: 45-50		 T.SPOT.Tb Test_8

TÜBERKÜLOZ TANISINDA NEDEN T-SPOT. TB TEST

DAHA FAZLA TERCİH EDİLİYOR?

10 HAKLI NEDEN

Son dönemde, tüberküloz tanı yöntemleri arasında IGRA ( Interferon Gamma Releasing Assay ) testler daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bu testler, PDD’ ye göre daha duyarlı ve özgül oldukları için tercih edilmektedirler. Bu testler içinde de, T-SPOT.TB Test, çeşitli yönlerden avantajları ve üstünlükleri nedeniyle özellikle tercih edilmektedir. T-SPOT.TB Test’in bu avantaj ve üstünlüklerini şöylece sıralayabiliriz:

1. HEMEN ERTESİ GÜN SONUÇ ALINIYOR

T-SPOT.TB Test için alınan kan, 32 saat içinde çalışmaya alınabilmektedir. Yani, il dışından da kan örnekleri laboratuvara gönderilebilmektedir. 32 saat içinde örneğin laboratuvara ulaşması yeterlidir. Laboratuvara gelen örnek, hemen çalışmaya alınmaktadır. Ertesi gün de sonucu verilmektedir. Bilindiği gibi, tanı ve tedavide zaman çok değerlidir. Böylelikle, daha erken tanı konulmakta ve hızla doğru tedaviye yönelinmektedir. T-SPOT.TB Test, tam da bu amaca uygun bir test durumundadır.

2. SONUÇLAR NETTİR, İNDETERMİNE SONUÇ YOKTUR

T-SPOT.TB Test’in bir üstünlüğü de sonuçların son derece net olmasıdır. Diğer IGRA testte, yüksek oranda ( % 10’ a yakın ) indetermine ( belirlenemeyen ) sonuç çıkmaktadır. Bu durum da hem laboratuvarı, hem de karar verici hekimleri çok zorda bırakmaktadır. T-SPOT.TB Test ile, diğer IGRA testte indetermine çıkan sonuçlar denenmiş ve ya pozitif, ya da negatif olarak bulunmuştur. Kararsızlık yaşanmamıştır. Sonuçlar son derece nettir. Rapor ile birlikte verilmektedir. Kanıtlıdır. Yıllarca saklanabilmektedir. Sonuçlar aşağıdaki gibidir:
T.SPOT.Tb Test_9

3. TEK TEK ÇALIŞILABİLİR. BİRİKTİRMEK GEREKMEZ

T-SPOT.TB Test, tek tek çalışmaya uygun bir testtir. Biriktirmek gerekmez. Bu nedenle daha ekonomiktir. Bilindiği gibi, diğer IGRA test tek tek çalışmaya kalkılırsa, oldukça yüksek bir maliyetle karşı karşıya kalınmaktadır. T-SPOT.TB Test için, tek ya da toplu çalışma yapmakta özgürsünüz. Maliyetiniz değişmez. Bu nedenle de, hızlı sonuç verme şansınız bulunmaktadır.

4. KAN ALIMI BASİTTİR : TEK TÜP !

T-SPOT.TB Test için kan alımı oldukça basittir. Lityum heparinli tüpe 4- 6 ml kan alımı yeterlidir. Çocuklarda yarısı da yeterli olabilir. Diğer IGRA test için, 3 ayrı tüpe mutlaka eşit miktarlarda kan alınması ve ön işlemler yapılması v.b.gibi karışık bir prosedür gerekmektedir. T-SPOT.TB Test için böylesine karışık işlemler söz konusu değildir.

5. KRİTİK İŞLEMLER DENEYİMLİ LABORATUVARDA YAPILIR

T-SPOT.TB Test için, hastadan kan alma işlemi laboratuvarda yapılabildiği gibi, bir klinikte, serviste, hastanede ve hatta il dışındaki sağlık birimlerinde de yapılabilir. Sadece kan alınması ve laboratuvara gönderilmesi yeterlidir. Kan alan birimin yapacağı başka bir işlem yoktur. Diğer IGRA test için ise, üç ayrı tüpe eşit miktarda kan alınması yanında, bundan sonra gerekli birtakım ön işlemler de kan alan serviste yapılmak durumundadır. Bunun için de o birimde de eğitimli personel gerekmekte, bu durum da her zaman mümkün olamamakta, sıklıkla uygun olmayan örnek nedeniyle yeniden kan alımları gerekmektedir. T-SPOT.TB Test’in, bu tür dezavantajları yoktur.

6. T HÜCRELERİNİN SPESİFİK YANITINI DAHA HASSAS ÖLÇER

Bilindiği gibi IGRA testler, vücudun T memory ( hafıza ) hücrelerinin tüberküloz basili antijenleri ile karşılaştığı durumda, onlara karşı gamma interferon salgılamaları ve bunun ölçümü prensibine dayanmaktadır. T-SPOT.TB Test için, bu amaçla kişinin T lenfositleri ayrılmaktadır. Daha sonra ayrı bir inkübasyon ortamında tüberküloz basili antijenleri ile karşı karşıya getirilmektedir. T bellek hücreleri, eğer tüberküloz basili ile daha önce karşılaşmışlarsa, gamma interferon salgılamaktadırlar ve sonuca gamma interferon düzeyi ölçülerek karar verilmektedir. Bu yanıt tamamiyle tüberküloz basiline spesifik bir yanıttır. Başka bir faktörden etkilenmeyecek şekilde bir ortam yaratılmıştır. Diğer IGRA test ise, kişinin kanındaki gamma interferon düzeyini ölçmektedir. Gamma interferon düzeyini yükselten bazı ilaçlar ve fungal infeksiyonlar gibi nedenler de bulunmaktadır. Bu nedenle, T-SPOT.TB Test ile alınan yanıt, diğer IGRA teste göre daha spesifik ve diğer faktörlerden etkilenmemiş bir yanıttır.

7. T-SPOT.TB Test , BAĞIŞIKLIĞI BASKILANMIŞ

BİREYLERDE DAHA İYİ SONUÇ VERMEKTEDİR T-SPOT.TB Test, HIV/ AIDS hastaları, TNF-α inhibitörü uygulanan hastalar, hemodiyaliz ve transplantasyon hastaları, kanser hastaları ve kronik hastalar gibi immün sistemi baskılanmış bireylerde daha duyarlı sonuç vermektedir.

8. T-SPOT.TB Test

BCG AŞISINDAN ETKİLENMEZ T-SPOT.TB Test, BCG aşısı yapılıp yapılmamasından etkilenmemektedir. Bu nedenle de yalancı pozitiflik söz konusu değildir.

9. DİĞER MİKOBAKTERİLERDEN (NTM) DE ETKİLENMEZ

T-SPOT.TB Test, tüberküloz basiline benzerlik gösteren non- tüberküloz mikobakterilerden ( NMT ) de etkilenmemektedir. Sadece tüberküloz basiline ( M. tuberculosis, M.bovis, M. africanum) spesifiktir. Bu nedenle yalancı pozitiflik olmamaktadır.

IGRA TESTLER TÜBERKÜLOZU KANITLAMAK İÇİN Mİ, YOKSA DIŞLAMAK İÇİN Mİ KULLANILMALIDIR?

Paşa Göktaş*, Z.Çağla Karakoç**,Orhan Dalkılıç***, Nilay Malkoç*, Funda Koçdoğan*, Özcan Nazlıcan*, Özlem Türkistan*, Şafak Göktaş* * Gelişim Tıp Laboratuvarları,Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi, Kızıltoprak.,İstanbul ** Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi-LİV Hospital, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İstanbul *** Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi-Medical Park Hastanesi,Göğüs Hastalıkları Kliniği,İstanbul
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Interferon Gamma Releasing Assay ( IGRA)’ lerin tüberkülozun tanısında en doğru şekilde nasıl kullanılabileceğini irdelemektir.
Yöntem: Laboratuvarlarımızda 2010- 2013 Mayıs arasında IGRA test istemleri için Quantiferon (Cellestis, Avustralya) kullanılmıştır. Indetermine (belirlenemeyen) sonuç oranının yüksekliği nedeniyle, 2013 Haziran ayından itibaren T-SPOT.TB Test (Oxford Immunotec, UK) kullanılmaya başlanmıştır.
Bulgular: Çalışılan Quantiferon sayısı 231’dir. 47 ( % 20.35) hastada pozitif, 162 ( % 70.13) hastada negatif ve 22( %9.52) hastada indetermine ( belirlenemeyen) sonuç alınmıştır. 778 hastada T-SPOT.TB Test çalışılmış, 183 (% 23.5) hastada pozitif, 595 ( % 76.5) hastada negatif sonuç alınmıştır.
Sonuç: Toplamda 1009 gibi yüksek bir sayı değerlendirilmiştir. T-SPOT.TB Test ile,778 hastadan % 23.5’ u pozitif bulunmuştur. Bu durumda, Türkiye’nin tüberküloz ile infekte popülasyonunun % 23.5 altında olduğu söylenebilir. Çünkü bu çalışmadaki olgular, tüberküloz ön tanılı olgulardır.

• % 23.5 pozitif sonuç, bugüne kadar tüberküloz ile ilgili tüm inanış, önyargı ve yaklaşımları da değiştirecek niteliktedir.
• Bu sonuç, PPD ile alınan yüksek pozitiflik oranlarının gerçeklik taşımadığını, Türkiye gibi BCG aşılı bir toplumda PPD kullanmanın tanıda çok yararlı olmayacağını düşündürmektedir.
• BCG aşılı toplumlarda, IGRA testlerin daha yararlı olduğu görülmektedir.
• IGRA testler içinde de, indetermine sonuç oranının düşüklüğü, tek tek ve günlük çalışmaya uygun olması, hemen ertesi gün sonuç alınabilmesi, örnek alımının kolaylığı ve immunsuprese bireylerde daha iyi sonuç alınması nedeniyle, T-SPOT.TB Testin daha uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
• % 23.5 hastanın pozitif, % 76.5 hastanın negatif bulunması, IGRA testlerin öncelikle tüberkülozu dışlamak için kullanılmasının daha akılcı olduğunu göstermektedir. Böylelikle, tanıda önemli bir olasılık dışlanmış olmaktadır. IGRA test ile pozitif bulunan olgularda ise, tüberküloz üzerinde daha güçlü olarak durulmalıdır.